Kasallik sababli ikki namozni birlashtirish

Savol
Kasallik sababli ikki namozni birlashtirish hukmi qanday?
Javob

Allohga ishonch bilan aytamiz: safar, yomg‘ir, sovuq, kasallik yoki boshqa sabablarga ko‘ra ikki namozni bir vaqtning o‘zida jamlash joiz emas, faqat Arafat va Muzdalifada, ya’ni Arafatda peshin va asr namozlarini jamlash, Muzdalifada esa shom va isha namozlarini jamlash mumkin. Har bir namozni o‘z vaqtida o‘qish orqali ham jamlash mumkin, ya’ni birinchisini oxirgi vaqtida, ikkinchisini esa birinchi vaqtida o‘qisa, bu amalda jamlash hisoblanadi, garchi vaqt jihatidan jamlash bo‘lmasa ham. Buning dalillari quyidagilardir: Birinchidan: vaqtlarni belgilab beruvchi Qur’on va hadis matnlari, ularni dalilsiz tark etish joiz emas, masalan, Alloh taolo aytadi: (Namozni quyoshning botishida o‘qiyver) Isro: 78, Alloh taolo yana aytadi: (Namoz mo‘minlarga belgilangan vaqtda farz qilingan) Nisa: 103, yana aytadi: (Namozlarga rioya qiling) Baqara: 238, Abu Zarrdan rivoyat qilingan hadisda, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: ((Namozni o‘z vaqtida o‘qiyver)) degan, bu hadis Sahih Muslimda 1: 448 da keltirilgan, va boshqa matnlarda ham. Ikkinchidan: Ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilingan: ((Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamni biron namozni o‘z vaqtida o‘qiganini ko‘rmaganman, faqat shom va isha namozlarini jamlab o‘qigan, va u kuni tong namozini o‘z vaqtidan oldin o‘qigan)) bu hadis Sahih Muslimda 2: 938 da, va Sahih Buxorida 2: 604 da keltirilgan. Uchinchidan: Ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilingan: ((Rasululloh sollallohu alayhi va sallam namozni o‘z vaqtida o‘qir edi, faqat jamlash va Arafatda bo‘lganda)) bu hadis Sunan Nasaiyda 2: 423 da, va Mujtaba 5: 254 da keltirilgan, isnaodi to‘g‘ri, I’loy as-Sunan 2: 84 da keltirilgan. To‘rtinchidan: Nofiy va Abdulloh ibn Voqidning rivoyatiga ko‘ra, Ibn Umar roziyallohu anhudan: ((Namoz, dedi: sir-sir, shafaq g‘oyib bo‘lishidan oldin tushib, shom namozini o‘qidi, so‘ng shafaq g‘oyib bo‘lgandan keyin isha namozini o‘qidi, keyin dedi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam agar biron ishga shoshilsa, men qilganimdek qilardi)) bu hadis Sunan Abu Dovudda 2: 6 da, va Sunan al-Bayhaqida 1: 114 da, va Sunan al-Darqutnida 1: 393 da keltirilgan, isnaodi to‘g‘ri, I’loy as-Sunan 2: 85 da keltirilgan. Beshinchidan: Ali roziyallohu anhudan: ((U safarga chiqqanda, quyosh botgandan keyin, qorong‘u bo‘lishidan oldin yurardi, keyin tushib shom namozini o‘qidi, so‘ng kechki ovqatni buyurib, ovqatlandi, keyin isha namozini o‘qidi, so‘ng yo‘lga chiqardi va: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shunday qilardi, derdi)) bu hadis Sunan Abu Dovudda 2: 10 da, va Muhtasar hadislar 2: 312 da keltirilgan, isnaodi to‘g‘ri, I’loy as-Sunan 2: 86 da keltirilgan. Oltinchidan: Nofiy rohimahullohdan: ((Men Abdulloh ibn Umar bilan safarga chiqdim ... Quyosh botdi ... U kechikkanida: Namoz, Alloh rahmat qilsin, dedim, u menga qarab, oxirgi shafaqda tushib shom namozini o‘qidi, so‘ng isha namozini o‘qidi, shafaq g‘oyib bo‘lgandan keyin, keyin bizga qarab: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam agar biron ishga shoshilsa, shunday qilardi, dedi)) bu hadis Sunan Nasaiyda 1: 490 da, va Mujtaba 1: 287 da keltirilgan, isnaodi to‘g‘ri, I’loy as-Sunan 2: 88 da, va Tabiyn 1: 88 da, Abdul Haq dedi: ((Bu har birini o‘z vaqtida o‘qiganiga dalil)). Yettinchidan: Agar birinchi namozning vaqti chiqib, ikkinchi namozning vaqti kirsa, bu beparvolikdir; Abu Qatodadan roziyallohu anhudan: ((Uxlashda beparvolik yo‘q, beparvolik o‘zi namozni ikkinchi namozning vaqti kelguncha o‘qimagan kimsadadir)) bu hadis Sahih Muslimda 1: 473 da, va Sahih Ibn Xuzaymada 2: 95 da keltirilgan. Sakkizinchidan: Aisha roziyallohu anhudan: ((Rasululloh sollallohu alayhi va sallam safarda peshin namozini kechiktirardi va asr namozini oldin o‘qirdi, shom namozini kechiktirardi va isha namozini oldin o‘qirdi)) bu hadis Sharh Ma’oni al-Athorda 1: 164 da, va Musnad Ahmadda 6: 135 da keltirilgan, isnaodi yaxshi. Qarang: I’loy as-Sunan 2: 85. To‘qqizinchidan: Ibn Abbas roziyallohu anhudan: ((Rasululloh sollallohu alayhi va sallam peshin va asr namozlarini birga Madinada qo‘rqmasdan va safarsiz o‘qidi, Abu Zubayr dedi: Men Sa’idga: Nima uchun bunday qildingiz, deb so‘radim, u Ibn Abbasga: Men sizga so‘raganimdek so‘radim, dedi: U ummatidan hech kimni qiynamaslikni xohladi)) bu hadis Sahih Muslimda 1: 490 da, bu faqat tasviriy jamlashda bo‘lishi mumkin, Alloh biladi.

imam icon

Savolingizni aqlli yordamchiga yuboring

Agar oldingi javoblar mos kelmasa, savolingizni muftiyga yuboring