Пайғамбар Мұхаммедке (с.ғ.с.) тіл тигізген немесе мазақ еткен кәпірдің үкімі

Сұрақ
Пайғамбар Мұхаммедке (с.ғ.с.) тіл тигізген немесе мазақ еткен кәпірдің үкімі қандай?
Жауап
Кімде-кім Ислам жерінде кәпір болып, пайғамбарды (с.а.с.) жамандаса, Ханафи мәзһабында имам оны саясат үшін өлтірмейді, яғни оны жазалау және тәрбиелеу үшін өлтіруге рұқсат етіледі, бірақ шектен тыс емес; өйткені оның ширк (көпқұдайшылық) жағдайы одан да ауыр, және өлтірудің себебі кәпірлік, жамандау емес. Егер жамандау себеп болса, онда шектен тыс өлтірілуі тиіс еді, бұл туралы Ибн Абидин «Уалаяттарға ескерту» кітабында 332-бетте айтты: «Біздің пікірімізше, зәмми (кәпір) өлтірілуі мүмкін, бірақ шектен тыс емес, тек жазалау үшін, сондықтан оны өлтіру мәзһабқа қайшы емес, ал оның келісімі бұзылса, бұл мәзһабқа қайшы, яғни мәтіндер мен түсіндірмелерде танымал». [Қараңыз: «Жарқын жұлдыз» 2: 276, «Соттардың маржандары» 1: 300, «Су арналар жинағы» 1: 677, «Мазмұнды жауап» 4: 234-235]. Малики, Шафиғи және Ханбали мәзһабтарында: егер ол исламды қабылдамаса, өлтірілуі тиіс; өйткені ол зәмми (кәпір) ретінде келісім мен ант берген жоқ. Абдулла ибн Қаб ибн Маликтен риуаят етілген: «Кәб ибн Әшраф пайғамбарды (с.а.с.) жамандап, Құрайыш кәпірлерін оған қарсы үгіттеді, ал пайғамбар (с.а.с.) Мединаға келгенде, оның тұрғындары арасында мұсылмандар мен күпірліктер, пұттарға табынушылар мен еврейлер болды, олар пайғамбарды (с.а.с.) және оның сахабаларын жәбірледі. Алла Тағала пайғамбарын сабырлық пен кешірімге бұйырды, оларға Алла былай деді: (Сендерден бұрын кітап берілгендерден және ширк жасаушылардан көп жаман сөздер естисіңдер. Егер сабыр етсеңдер және тақуалық танытсаңдар, бұл үлкен істердің бірі), Әли Имран: 186. Кәб ибн Әшраф пайғамбарға (с.а.с.) жәбір жасаудан бас тартқанда, пайғамбар (с.а.с.) Саад ибн Муазға (р.а.) оны өлтіру үшін адамдар жіберуді бұйырды, ол Мұхаммед ибн Муслиманы жіберді, оның өлтірілуі туралы оқиғаны айтты, олар оны өлтіргенде...», Әбу Дәудтың Сунанында 2: 169. Жабирден риуаят етілген пайғамбар (с.а.с.) айтты: «Кәб ибн Әшрафқа кім барады?» Мұхаммед ибн Муслима: «Оны өлтіруді қалайсың ба?» деді. Ол: «Иә». Ол: «Сонда мені рұқсат ет, мен айтамын:» Ол: «Мен істедім», Бухаридің Сахихында 3: 1103. «Мұһаҗир ибн Әбу Умия, Ямама әмірі, оған екі әнші әйелді әкелді, олардың бірі пайғамбарды (с.а.с.) жамандап ән салды, ол қолын кесіп, тісін жұлып алды, ал екіншісі мұсылмандарды жамандап ән салды, ол да қолын кесіп, тісін жұлып алды. Әбу Бәкір (р.а.) оған: «Пайғамбарды (с.а.с.) жамандаған әйелге жасаған ісіңді естідім, егер мені одан бұрын хабардар етпеген болсаң, мен сені оны өлтіруге бұйырған болар едім; өйткені пайғамбарларға берілген шек шектеулерге ұқсамайды, сондықтан мұсылмандардың бірі мұны істесе, ол кәпір, немесе келісімшарт жасаушы болса, ол опасыз соғысушы... Адамдарға мазақ етуден сақтан, өйткені бұл күнә және жек көру, тек кек алу кезінде», «Халифалардың тарихында» Суюти, 87-бет. Ал-Хаттаби: «Малики: Пайғамбарды (с.а.с.) жамандаған еврейлер мен христиандар өлтіріледі, егер исламды қабылдамаса, деді; Ахмед те солай деді, ал Шафиғи: Пайғамбарды (с.а.с.) жамандаған зәмми өлтіріледі, және оның зәмми келісімі бұзылады, Кәб ибн Әшрафтың риуаятын дәлел ретінде келтірді», ал Қазы Ияд «Шифа» 2: 223: «Зәмми егер жамандаса, немесе жамандауға намыссыздық танытса, немесе оны кәпірлікпен жамандаса, бізде исламды қабылдамаса, оны өлтіруде ешқандай келіспеушілік жоқ; өйткені біз оған бұл туралы зәмми мен ант бермедік, бұл жалпы ғалымдардың пікірі, тек Әбу Ханифа мен Тәуфиқ және олардың Куфа тұрғындары, олар: өлтірілмейді; өйткені оның ширк жағдайы одан да ауыр, бірақ оны тәрбиелеу және жазалау керек, ал имам Субки: «Мен өлтіруді жақтаушылар арасында үш мәзһабта (Малики, Шафиғи, Ханбали) келіспеушілік жоқ, яғни кәпірлікте қалған жағдайда оның тәубесі қабылданбайды, ал егер исламды қабылдаса, үш мәзһабта келіспеушілік бар...». Қараңыз: «Қортубидің тәпсірі» 8: 76, «Тамид» 6: 168, «Аун әл-Маабуд» 12: 11, «Сарымсақ» 10-бет, «Зәмми адамдардың құқықтары» 3: 1398, «Шифа» 2: 188]. Пайғамбарды (с.а.с.) жамандаудың үкімі туралы бұрынғы авторлық жұмыстар бар, олардың ішінде: «Пайғамбарды (с.а.с.) жамандағандарға қарсы қылыш» Тақи Субки (756 ж. һ.) және «Пайғамбарды (с.а.с.) жамандаушыға қарсы қылыш» Ибн Тәймия (728 ж. һ.) және «Пайғамбардың (с.а.с.) жамандаушысына немесе оның құрметті сахабаларына қатысты үкімдер туралы билеушілер мен судьяларға ескерту» Ибн Абидин (1252 ж. һ.). Кім тамақ жеп, «Аллаға шүкір, маған бұл тамақты берді, менің күшім мен қуатымсыз» десе, оның бұрынғы күнәлары кешіріле ме? Иә, пайғамбардың (с.а.с.) куәлігімен оның бұрынғы күнәлары кешіріледі; Сахл ибн Муаз ибн Анстан әкесінен риуаят етілген: «Пайғамбар (с.а.с.) айтты: «Кім тамақ жеп, «Аллаға шүкір, маған бұл берілді, менің күшім мен қуатымсыз» десе, оның бұрынғы күнәлары кешіріледі», Термизидің Сунанында 5: 508, «Бұл хадис жақсы, ерекше», Ибн Мәжидің Сунанында 2: 1093, Даримидің Сунанында 2: 378, Әбу Дәудтың Сунанында 2: 440 «және кейінгісі» қосымшасымен.
imam icon

Сұрағыңызды ақылды көмекшіге жіберіңіз

Алдыңғы жауаптар сәйкес келмесе, сұрағыңызды мүфтиге жіберіңіз